Των Μπετούνη Ιωάννη* και Μάντζαρη Θεοφάνη**
Η θερμομόνωση των κτιρίων είναι ένα από τα σημαντικότερα μέτρα που μπορούμε να λάβουμε για τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας και την εξοικονόμηση ενέργειας, δηλαδή να πετύχουμε τη μέγιστη οικονομία στη θέρμανση και την ψύξη μιας οικίας. Για να το πετύχουμε αυτό είναι πολύ σημαντικό να διενεργούμε τη μέτρηση του συντελεστή θερμοπερατότητας U. Η μέτρηση αυτήν είναι ουσιαστικής σημασίας, καθώς μας παρέχει κρίσιμες πληροφορίες για τη θερμική συμπεριφορά των κτιριακών δομών. Τι είναι όμως ο συντελεστής θερμοπερατότητας; Ο συντελεστής αυτός μας δείχνει πόσο εύκολα ή πόσο δύσκολα περνάει η θερμότητα μέσα από ένα σώμα. Για παράδειγμα ας υποθέσουμε ότι έχουμε ένα θερμαντικό σώμα λαδιού και βάλουμε μπροστά από αυτό και σε επαφή με αυτό ένα κομμάτι τζάμι στην αρχή και ένα κομμάτι τοίχου στη συνέχεια. Εάν από την αντίθετη μεριά του τζαμιού ή του τοίχου ακουμπήσουμε το χέρι μας, αντιλαμβανόμαστε όλοι μας ότι θα αισθανθούμε πιο γρήγορα τη θερμότητα από το τζάμι παρά από τον τοίχο. Αυτό συμβαίνει γιατί η θερμότητα περνάει εύκολα από αυτό και, επομένως, έχει μεγάλο συντελεστή θερμοπερατότητας. Ο συντελεστής θερμοπερατότητας μπορεί να μετρηθεί με κατάλληλα όργανα μέτρησης και από εξειδικευμένο για αυτές τις μετρήσεις προσωπικό.
Είναι σημαντικό λοιπόν, πριν προχωρήσουμε στην τοποθέτηση θερμομόνωσης, να γνωρίζουμε την υφιστάμενη θερμική απόδοση του κτιρίου. Η μέτρηση του συντελεστή U μάς δίνει μια σαφή εικόνα της ποσότητας θερμότητας που διέρχεται από τα δομικά στοιχεία (τοίχους, στέγη, δάπεδα) της οικίας. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να εντοπίσουμε τα σημεία που παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες απώλειες θερμότητας και απαιτούν άμεση βελτίωση. Γνωρίζοντας, λοιπόν, την αρχική τιμή του συντελεστή U, μπορούμε να καθορίσουμε το απαραίτητο πάχος και τον τύπο της θερμομόνωσης που θα χρησιμοποιήσουμε, για να επιτύχουμε τα επιθυμητά επίπεδα ενεργειακής απόδοσης. Αυτό συμβάλλει στην αποφυγή υπερβολικής ή ανεπαρκούς θερμομόνωσης.
Στη συνέχεια, η μέτρηση του συντελεστή U μετά την ολοκλήρωση των εργασιών θερμομόνωσης , βοηθάει στην επαλήθευση της αποδοτικότητας των εργασιών που έχουν πραγματοποιηθεί. Είναι απαραίτητο να διαπιστώσουμε ότι η τοποθετηθείσα θερμομόνωση παρέχει την αναμενόμενη μείωση στη θερμοπερατότητα, επιβεβαιώνοντας ότι οι στόχοι ενεργειακής απόδοσης που είχαν στην αρχή τεθεί έχουν επιτευχθεί.
Μέσω της σύγκρισης των μετρήσεων πριν και μετά την τοποθέτηση της θερμομόνωσης, μπορούμε να αξιολογήσουμε τα οικονομικά και ενεργειακά οφέλη. Εφόσον αποδειχθεί η μειωμένη θερμοπερατότητα, αυτό σημαίνει και μικρότερες θερμικές απώλειες, κάτι που συνεπάγεται χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας για τη θέρμανση και ψύξη της οικίας, και επομένως, μεγαλύτερη οικονομία στους λογαριασμούς ενέργειας.
Οι μετρήσεις του συντελεστή θερμοπερατότητας παρέχουν τεκμηρίωση για την αποτελεσματικότητα των εργασιών θερμομόνωσης. Ο μηχανικός που προτείνει τη λύση της θερμομόνωσης μπορεί να παρουσιάσει τα αποτελέσματα των μετρήσεων στον πελάτη, για να αποδείξει την απόδοση και τα οφέλη της εφαρμοσθείσας λύσης. Ο μηχανικός, επίσης, μπορεί να χρησιμοποιήσει τα δεδομένα των μετρήσεων, για να αποδείξει την αποτελεσματικότητα των λύσεων που προτείνει. Αυτό μπορεί να λειτουργήσει ως αποδεικτικό στοιχείο σε περιπτώσεις αμφισβήτησης ή διαφωνιών που μπορεί να παρουσιασθούν. Η διενέργεια των μετρήσεων, επίσης, ενισχύει την επαγγελματική του αξιοπιστία και αναδεικνύει τον επαγγελματισμό του.
Από την άλλη μεριά, ο πελάτης μπορεί να δει μετρήσιμα και απτά στοιχεία για την αναγκαιότητα της θερμομόνωσης πριν από την τοποθέτησή της, καθώς και για τα αποτελέσματα μετά την εφαρμογή της. Αυτό ενισχύει την εμπιστοσύνη του πελάτη στις επεμβάσεις που του προτείνονται και την απόδοσή τους. Τέλος, ο πελάτης διασφαλίζεται για την επένδυση που πρόκειται να πραγματοποιήσει.
Με τις ακριβείς μετρήσεις, οι επεμβάσεις θερμομόνωσης μπορούν να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν με τρόπο που να αποδίδουν τα μέγιστα ενεργειακά οφέλη, χωρίς σπατάλη ενέργειας που σημαίνει και αυξημένους λογαριασμούς. Μια καλά μελετημένη και εφαρμοσθείσα θερμομόνωση μειώνει τις θερμικές απώλειες, οδηγώντας σε σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας και, κατ’ επέκταση, μείωση των λειτουργικών εξόδων της οικίας. Η αποτελεσματική θερμομόνωση διασφαλίζει επίσης σταθερότερες θερμοκρασίες εντός του κτιρίου, βελτιώνοντας τις συνθήκες άνεσης των ανθρώπων μέσα σε αυτό, ανεξάρτητα από τις εξωτερικές καιρικές συνθήκες. Εξίσου σημαντικό είναι ότι η βελτιωμένη ενεργειακή απόδοση μέσω της θερμομόνωσης αυξάνει την αξία του ακινήτου, καθώς οι αγοραστές εκτιμούν ανάλογα τις ενεργειακά αποδοτικές κατασκευές.
Συμπερασματικά, οι μετρήσεις του συντελεστή θερμοπερατότητας U πριν και μετά την τοποθέτηση της θερμομόνωσης είναι κρίσιμες για τον σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση των εργασιών θερμομόνωσης. Παρέχουν τα απαραίτητα δεδομένα για τη βελτιστοποίηση των επεμβάσεων, την εξοικονόμηση ενέργειας, την αύξηση της άνεσης και της αξίας του ακινήτου, καθώς και για την τεκμηρίωση της απόδοσης των λύσεων που προτείνουν οι μηχανικοί.
*Μπετούνης Ιωάννης
BSc Μηχανολόγος Μηχανικός
MSc Robotics
PhD Candidate
**Μάντζαρης Θεοφάνης
Διπλ. Πολιτικός Μηχανικός
Πιστοποιημένος σχεδιαστής παθητικού κτιρίου
MSc Ενεργειακός σχεδιασμός κτιρίων
